41 ÇATI VE CEPHE • MAYIS-HAZİRAN / 2025 MAKALE BINA ÇATILARINDA SÜRDÜRÜLEBILIRLIK NEDIR? Çatı Sektörü ~ 150 üretici ve ~ 1000 satış ve uygulama firmasından oluşan ve ~ 1,5 milyon kişinin bu işten kazanç sağladığı çok büyük bir pazarı elinde bulundurmaktadır. Birçok sektör çatı kaplama malzemesi üretimine çatının yapım aşamasına ve sonrasında bakım sürecine kadar çatı sektörüne katkı sağlamaktadır. Bu süreç içerisinde kullanılan biyolojik olarak parçalanmayan yenilenemez kaynaklar geri dönüşmemek üzere tüketilmekte ve bunun sonucunda doğal habitat bozulmakta, toprak erozyonu oluşmakta yaşadığımız çevre kirlenmekte ve atıklar oluşmaktır. Geleneksel çatıların ömrü sona erdiğinde, sökülen bu malzemeler hiçbir şekilde yok edilemez. Geleneksel çatı kaplama malzemelerinin üretimi sadece kaynak tüketmekle kalmaz, aynı zamanda enerjiye de ihtiyaç duyar. Çatı kaplama malzemelerini üretmek için kullanılan tüm bu enerji, karbon ayak izine katkıda bulunur! Bu malzemeleri taşımak, havaya daha da fazla karbon emisyonu pompalar. Daha fazla kamyon, daha fazla kirlilik demektir. Bazı çatı kaplama malzemelerini hava koşullarına dayanıklı hale getirmek için kurşun, arsenik ve zararlı kimyasallarla kullanılır. Bu kimyasallar çevreye sızarak toprağı, suyu ve hatta havayı kirletebilir. Bu toksinler ayrıca doğal yaşamın, biyoçeşitliliğin ve insan sağlığının sürekli risk altında kalmasına neden olur. Bunun için, çatı alanlarının sürdürülebilir olarak inşa edilmesi gerekir. Birçok çatının çok az bir maliyet artışı ile yaşam alanları haline getirilmesi mümkün olmasına rağmen, yasal kısıtlamalar buna engel olmaktadır. Çatılar, sürdürülebilirliğe kolaylıkla katkıda bulunabilecek yapı bileşenleridir. Çatı üzerine kurulacak solar enerji sistemi ile önemli miktarda elektrik enerjisi üretilebilir ve bu hem fosil yakıt kullanımında hem de karbon salınımında azalmayı sağlar. Çatılara yağan yağmur suları var olan deşarj sistemi nedeni ile kolaylıkla depolanabilir. Çatılara kurulacak yeşil çatı sistemleri ile, daha fazla su tutma sağlanabilir, ısıtma ve soğutma enerji giderleri azaltılır, tozuma azaltılır, gürültü kirliliği azaltılır. Bir çatının, tam manasıyla sürdürülebilir olabilmesi için planlama, yapım ve yıkım aşamalarında düşük maliyetli, çevresel bilince sahip olarak ekonomik, sosyal ve çevresel konularla tamamem uyumlu olması gerekmektedir. Sürdürülebilir çatılar konusunda ana başlıklar maliyet, zaman, kalite ve kullanılabilirliktir. Sürdürülebilir çatılar için tasarımın, kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını sağlaması, sonradan ilavelere imkan vermeden çevrenin bozulmasını engellemesi ve sağlıklı yaşama alanları oluşturularak çok kıymetli atıl alanların değerlendirilmesi temel hedeflerine dahil edilmelidir. 2012 yılında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve 2023 yılında İstanbul Bayrampaşa İlçesi Belediyesi, İmar Yönetmeliğinin çatılar ve pencereler ile ilgili maddelerinde yaptığı değişiklikler sonucunda mansard tipi çatı yapımına ve çatı altlarının son katlardaki bağımsız bölümlerle ilişkili olarak kullanımına ve izin verilmiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=