Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 48. Sayı (Ocak-Şubat 2014)

ÇATI & CEPHE • OCAK - ŞUBAT / 2014 32 makale meyen ve komisyon kararına bırakılan çatı çözümlerinin çevresel açıdan büyük problemlere yol açabileceği açıktır. Çatı arası mekanların kullanımında hukuksal açıdan problem yaşanmaması için dikkat edilmesi gereken önemli konulardan biri de, çatı arasının tasa - rım aşamasında kullanıma katılacak şekilde projelendirilmesi gerektiğidir. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun IV-Ortak Yerler Madde 4’te belirtildiği gibi, çatı ve çatı arası ortak alanlardan - dır. Kat irtifakına esas olan projede, çatı arası kullanımı, imar yönetmeli - ğine göre oluşturulduğunda, artık özel mülkiyete konu olmaktadır. Ortak alan olarak tasarlanmış bir çatı arasının kulla - nım aşamasında son katla birleştirilmesi halinde Kat Mülkiyeti Kanunu açısın - dan problem oluşturmakta, kat irtifakı sahipleri arasında ihtilaf yaşanmakta - dır. Bu kurallar gözönüne alındığında hukuksal açıdan, konut yapılarında çatı arası mekanların kullanıma katılmasının önünde, bir alt katla bağlantılı olmak, çatının ve açıklıkların tanımlanan sınır - lar içinde tasarlanması koşuluyla her - hangi bir engel bulunmamaktadır. Konutlarda Çatı Arası Mekanının Kullanıma Katılmasının Sağlayacağı Kazanımlar ve Genel Değerlendirme Ülkemizde çatı katlarının genellikle aktif olarak kullanıma açılmamasının nedenleri düşünüldüğünde, özellikle yanlış uygulamadan kaynaklanan çatı katı sorunlarının getirdiği çekimser - likle karşılaşılmaktadır. Özellikle, su ve ısı yalıtımının yanlış uygulanmasıyla ortaya çıkan sorunlar, çatı altı katlarının tercih edilmemesine neden olmaktadır. Bu çerçevede çatı altındaki katların satış ya da kira bedellerine baktığımızda, ara katlara göre genellikle daha düşük oldukları görülmektedir. Yerleşim böl - gelerine göre bu oranlar farklılık gös - terse de, kullanıcıların çatı altı katlarına dönük güvensiz tutumlarının nedensiz olmadığı, ısınma ve yağmur suyu sız - malarının yarattığı sorunların da önemli boyutlarda olduğu görülmektedir. Öte yandan, uygulamadan kaynaklanan bu sorunların çözülmesiyle birlikte çatı katlarının kullanıma açılması ile önemli oranda kullanılabilir alan ve ekonomik kazanç sağlanacaktır. Çatı uygulamala - rının daha kaliteli yapılmasıyla artacak yapım maliyeti, kullanıcıya getireceği yaşamsal zenginlik ve kullanıcı mem - nuniyeti yanında kullanıma katılacak alanın satış/kira bedelinden sağlanacak getiri gözönüne alındığında, yapım sek - töründeki tüm paydaşlar için kalitenin ve memnuniyetin artması anlamına gelecektir. Bugün çatı arası kullanımı açısından çevremize baktığımızda, geleneksel Türk kentindeki çatı arasını kullanım dışında bırakan yaklaşımın hala İstanbul’un metrekare bedelleri çok yüksek semt - lerinde ya da Anadolu’daki herhangi bir şehirde değişmediği görülmektedir. İklimsel gereksinimlerden dolayı çatı eğiminin Türkiye’de çok dik olması gerekmemekle birlikte, yine de tavan arasında mahya yüksekliğinin altında sınırlı da olsa, kullanılabilir bir hacim elde etmek mümkündür. Bu hacim, son katla bağlantılı olarak ya da son kat tavan döşemesi yapılmayarak çatı eğiminin içeriden görünecek şekilde tavan yüksekliğinin artırılması şeklinde kullanıma katılabilir. Mimari yaklaşıma bağlı olarak konstrüksiyonun açıkta bırakılması ya da örtülmesi mümkün olmakla birlikte her iki durumda da tavan yüksekliğinin artırılması, son kat mekanlarının özelleştirilmesi yönünden yararlıdır. Çatı arası mekanın kullanıma katılması, çatı konstrüksiyonuna veri - lecek önemi de artıracağından, çatının performansına gereken önemin veril - mesi ve yapı kalitesinin yükseltilmesi açısından da yarar sağlayacaktır. Son dönemde sayısı oldukça az, orta-üst düzey gelir grubuna yönelik bazı yeni konut projerinde çatı arası - nın kullanıma katıldığı görülmektedir. Hatta bu projelerin bir kısmında çatı arası hacmin artırılması amacıyla, İmar Yönetmeliği’nin sınırlamalarının aşıldı - ğına da rastlanmaktadır. Bu örnekler, bu çalışmada vurgulanan konuların gündeme alınmaya başlandığınının bir göstergesi olarak yorumlanmakta ve örneklerin artması beklenmektedir. Kaynaklar [1] TUİK Yapı Ruhsatı&Yapı Kullanma İzin Belgesi İstatistikleri, http:// www.mo.org.tr/mevzuatdocs/ yapiruhsatistatistik.pdf, 06/01/2012 [2] (http://www.3gengrup.com.tr/ hizmetler/cati-cozum-sistemleri/cati- ve-cati-sistemleri-nedir) [3] Ransom, W. H. (1987) Building Failures, Diagnosis and Avoidance, 2nd Ed. E & FN Spon, London. [4] Toydemir, N., Bulut, Ü. (2004) Çatılar, 1. Bsk., Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul. [5] Addleson, L. (1992) Building Failures, A Guide to Diagnosis, Remedy and Prevention, 3rd Ed. Butterworth Architecture, Oxford. [6] Irwan S. S., Ahmed, A. Z., Zakaria, N. Z., Ibrahim, N. (2010) Thermal and Energy Performance of Conditioned Building Due To Insulated Sloped Roof, AIP Conference Proceedings, American Institute of Physics, 476-479. [7] Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 02.11.2013, Resmi Gazete Sayısı: 18916.