Çatı ve Cephe 71.Sayı (Kasım-Aralık 2017)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Kasım-Aralık 2017 52 büyük maksimum kenet aralığı 720 mm’dir. Bina yüksekliğinde dikkat edilmesi gereken ise bina yüksekliği olarak binanın topoğrafyaya oturduğu en alçak noktasından çatının en yüksek noktasına olan uzaklığın alınmasıdır (Şekil 7). 4.1.2. Kaplama levhası kalınlığı Bina yüksekliğine bağlı seçilen mak- simum kenet aralıkları için metal kap- lamanın malzemesine göre izin verilen minimum levha kalınlıkları belirlenme- lidir (Şekil 8). Örneğin, kenetli titan- yum-çinko kaplama levhası her yük- seklikte ve her kenet aralığında 0.7 mm kalınlığında iken kenetli alüminyum kaplama levhası 10 metre yüksekliğe kadarki binalarda 620 mm kenet ara- lığına sahipse 0.8 mm, 520 mm kenet aralığına sahipse 0.7 mm kalınlığında olması önerilmektedir. Bu kalınlıklar, rüzgarın çekme ve basınç etkilerine karşı mekanik dayanımın sağlanması için göz önünde bulundurulması gere- ken kurallardır. makale Şekil 8. “Levha kalınlığı”nı belirlenmesini etkileyen etmenler Şekil 9. “Klips kalınlığı”nın belirlenmesini etkileyen etmenler 4.1.3. Klips malzemesi ve kalınlığı Metaller elektrolit sıvının varlığında iyon alışverişi yaparak elektrokimya- sal bir reaksiyon başlatırlar ve galvanik korozyona uğrarlar. Bu nedenle kenetli metal çatı levhası ile bu levhayı kör kaplamaya tutturmada kullanılan metal klipslerin yağmur suyu veya yoğuşma suyundan zarar görme riski vardır. Bu bakımdan, kullanılacak olan levha malzemesine uygun klips malzemesi- nin seçimi önem kazanmaktadır (Şekil 9). Çatı kaplama veya klips malzemesi olarak kullanılabilecek olan metaller- den alüminyum, çinko, demir, kalay, kurşun, bakır; yazıldığı sırada birbirin- den uzaklaştıkça, aralarında oluşacak elektrokimyasal gerilimler artmaktadır. Örneğin, alüminyum ve çinkonun bir arada kullanımı uygun bir kararken, çinko çatı kaplama levhası ile bakır klipslerin arasındaki galvanik koroz- yon çok şiddetli olacaktır. Klips kalınlığı ise, mekanik dayanıma uygun olarak seçilmelidir ve kalınlık alternatifleri mal- zemesine göre değişkenlik göstermekte- dir (Şekil 9). Örneğin, titanyum-çinko çatı kaplama levhası paslanmaz çelik klipslerle tutturulacaksa en az 0.4 mm kalınlığında klipsler, titanyum-çinko klipslerle tutturulacaksa en az 0.8 mm kalınlığında klipsler öngörülmelidir. 4.1.4. Kör kaplama Klipslerin tespit edildiği kör kap- lama, ahşap veya ahşap kökenli kom- pozit levha olmalıdır. Kör kaplamanın kalınlığı için kaplama levha malze- mesine ve kör kaplama malzemesine göre minimum değerler öngörülmüştür. Kör kaplama malzemesi ahşap kökenli kompozit ise en az 22 mm, ahşap ise en az 24 mm; kaplamanın kurşun olması durumunda kör kaplamanın kalınlığı en az 30 mm olmalıdır (Şekil 10). 4.1.5. Bağlantı malzemeleri Klipsleri kör kaplamaya tespit eden bağlantı bileşenlerinin malzemesi ve boyutları, klips malzemesi ve kalınlığına göre seçilmelidir (Şekil 11). Klipslerin kör kaplamaya tespitinde havşa başlı vida kullanılması durumunda, farklı klips malzemeleri ve kalınlıklarına göre paslanmaz ya da galvanizli çelik vidalar öngörülmeli ve bunların boyutları en az 4x25 mm (çap x boy) olmalıdır. Vida yerine çivi kullanılması durumunda ise, farklı klips malzemeleri ve kalınlıklarına göre paslanmaz ya da galvanizli çelik veya bakır vidalar en az 2.8x25 mm (çap x boy) boyutlarında kullanılmalı- dır. Her klips en az iki adet çivi/vida ile, kör kaplamaya en az 20 mm derinlikte işleyecek biçimde tespit edilmelidir. Şekil 6. “Bükülmüş levha genişliği”nin (kenet aralığı) belirlenmesini etkileyen etmenler Şekil 10. “Kör kaplama kalınlığı”nın belirlenmesini etkileyen etmenler Şekil 7. Alınması gereken bina yüksekliği değeri [14, 15]