UYGULAMA 11. Sayı (Kasım Aralık 2007)

İstanbul’un yeni alışveriş merkezi İstinye Park’ın cam cepheleri, Rotunda çatı ışıklıkları ve cephe vitrinleri Metal Yapı tarafından projelendirildi.
Metal Yapı, İstinye Park Alışveriş Merkezi’nin cam cephelerinin, Rotunda çatı ışıklıklarının (yelpaze şeklindeki ışıklıklar), cephe vitrinlerinin, Life Style Restoran ve sinema kubbe ışıklığının projelendirme, imalat ve montajlarını gerçekleştirdi.

Binanın çatı ve cephelerinde ışık-gölge açısından uygun ve yalıtım değeri 1.4 W/m2K olan camlar kullanılmış. Bu nedenle İstinye Park Alışveriş Merkezi İstanbul’daki diğer alışveriş merkezlerine oranla oldukça ferah ve aydınlık bir yapıya sahip. Çatıdaki mekik şeklindeki ışıklıklarda camların çoğu birbirinden farklı boyutta. 1000’in üzerinde değişik tipte ve ebatta cam mevcut. Her biri farklı camdan oluşan 12 mekikten ibaret ışıklıklar, kesitte yay formunda ve ortadan uçlara doğru gittikçe daralarak birbirinden farklı yapıda projelendirilmiş.

İstinye Park konsept projesinde, gerek Rotunda ışıklıkları ve Rotunda cephelerindeki eğimlerden dolayı çok çeşitli cam tipleri mevcut. Binanın cephe imalat ve konsept projesi 6000 saat sürmüş. Işıklık ve cepheleri için 4300 adet cam yapılmış. Bu camlarda 1400 adet değişik cam ölçüsü çıkarılmış. Binanın cephe projelendirmesinde 1820 adet A3 pafta çizilmiş. İstinye Park, bu yönden Metal Yapı’nın bugüne kadar yaptığı 800 proje içerisinde en fazla pafta çizilen projelerden birisi olma özelliğine de sahip. Işıklıklar fabrika ortamında camlanarak ortalama 8 metrekarelik paneller halinde şantiyeye nakledilip, kule vinç yardımıyla çatıdaki yerlerine monte edilmiş.

Dış cephede bulunan, L şeklinde 11 metre genişliğinde ve 12 metre yüksekliğindeki cam vitrinlerin (Show Case) kesintisiz transparanlığını sağlamak oldukça zor olduğundan Metal Yapı bir çözüm önerisi getirmiş: Yataylarda her 2 metrede bir ince cam kirişler var. Bu cam kirişler düşeyde halatlarla yukarıdan askıya alınmış. Yatayda cam kirişler ve düşeyde çelik halatlar ile oluşturulan sistemin statik hesapları yapılmış, sonrasında sisteme 2 metreye 4 metre lamine vitrin camları altı noktadan delinerek bağlanmış. Bu çözümle, yataydaki cam kirişler ve düşeydeki halatlar geri planda kalmış. Böylelikle vitrin camlarının nasıl durdukları anlaşılmıyor.

Vitrinlerde, sistem bütünlüğünü bozmayan ve dıştan algılanmayan kapılar da mevcut. Kapılar, bir otomobilin geçebileceği şekilde 2x4 metre boyutlarında tasarlanmış. Özel tasarımla projelendirilen kapıların üstünde, altında ve duvar tarafında birer paslanmaz ince çelik profil kullanılmış. Cam kapının Show Case ile birleştiği diğer köşesi herhangi bir profil kullanılmadan cam cama birleştirilmiş. Show Case cephe camları projelendirilirken şeffaflığın ön plana çıkarılması amaçlanmış ve kullanılan taşıyıcıların boyutları TS 498’e uygun olarak rüzgar yüküne ve ölü yüklere göre belirlenmiş. Sonlu elemanlar yöntemi ile sistemin tamamı modellenerek, cam taşıyıcı elemanlarda ve bunları birleştiren paslanmaz çelik levhalarda oluşan gerilmeler irdelenmiş. Bu analiz sonucunda cam kombinasyonun ve paslanmaz levha kalınlığının uygunluğu saptanmış.

Metal Yapı, İstinye Park projesinde alüminyum taşıyıcı konstrüksiyon, alüminyum kompozit levha ve kompozit ahşap levhalar kullanmış. Show Case vitrin taşıyıcılarında özel tasarımlı paslanmaz çelik elemanlar tercih edilmiş. Rotunda cephelerinde ve ışıklıklarında ise ışık yansıtması yüzde 29; ışık geçirgenliği yüzde 37 olan yüksek performanslı şeffafa yakın ısı yalıtımlı camlar kullanılmış. Rotunda cephelerinde ise Metal Yapı Fasad 50 Kapaklı Cephe Sistemi bulunuyor. Burada düşeyde herhangi bir alüminyum profil kullanılmadan, yatayda kullanılan alüminyum profiller (tranzomlar) düşeydeki yapısal çelik elemanlara özel ankrajlarla bağlanarak taşıtılmış. Yatayda alüminyum profillerle geçilen bu sisteme camlar yan yana getirilerek monte edilip düşey ek yerlerine silikon çekilerek sızdırmazlıkları sağlanmış. Herhangi bir düşey profil koyulmadığı için de bina cephesinde yatay etki güçlendirilmiş. Düşeydeki çelik profiller aynı zamanda binanın ana strüktürünü taşıdığından sadece yatay alüminyum profil kullanılarak daha ekonomik ve estetik bir tasarım meydana getirilmiş.

Metal Yapı Konsept Projelendirme Müdürü Burhan Ergüner:

"Doğru ve cesaretle çözülmüş detaylar, binanın mimari değerini bir kat daha artırır!"

"Toplamda 19 bin metrekare cephe kaplaması yaptığımız İstinye Park projesi, işveren firma Orta Gayri Menkul bünyesinde, mimari konsepti DDG/ROY Higgs & Bob Nordfield, mimari uygulama projesi Ömerler Mimarlık tarafından hazırlandı. Projenin uygulama aşaması da Yüksek Mimar Ömer L. Somer ve ekibi tarafından gerçekleştirildi. Projeye başladığımızda projelendirme safhası devam ediyordu. Sürece dahil olduğumuzda önerilerimiz de dikkate alındı. Bu yönden de çatı ve cephe tasarımlarında projeye katma değer sağladığımıza inanıyorum. Projede Metal Yapı olarak bizi en fazla zorlayan, çatı üzerindeki ışıklıklarda kullanılan farklı ebattaki camların üretimi ve Rotunda cephelerindeki konsollarda kullandığımız alüminyum kompozit panellerin bir düzlem teşkil etmeden yapılmasıydı. Çatının yelpaze formunda olması ve her bir ışıklık arasındaki kompozit panellerde ebatlandırdığımız plakaları burkarak 3 boyutlu modelleyip imalata dönüştürme süreci en zor aşamalardan biriydi. Herbiri ortalama 14 metrekareye varan paneller vinçler vasıtasıyla yerine çekilip askı ankrajları ile mevcut çelik strüktüre monte edildi. Bu şekilde yaklaşık 7 bin metrekare alüminyum kompozit panel uygulaması gerçekleştirdik. Alüminyum kompozit paneller, montaja hazır halde, üzerinde taşıyıcı strüktürü ve ısı yalıtım malzemeleri fabrikada monte edilmiş olarak şantiyeye sevk edildi. Alüminyum Kompozit levhaların hazır panel olarak şantiyeye gelip montajının gerçekleştirilmesi, zaman yönünden büyük tasarruf sağladı. Uygulamanın zorluklarından birisi de bina çatısının henüz inşası tamamlanmadan imalat ve montaj yapıyor olmamızdı. Metal Yapı olarak İstinye Park projesinde mevcut proje üzerinden ölçü alınmadan imalatı yapılan 1400 değişik ebatta camın ve alüminyum kompozit levhalardan müteşekkil panellerin şantiyede bire bir yerine oturması da ayrıca büyük bir başarı. Cephelerin montajında ortalama 30 montaj personeli görev aldı. İş bitimine yaklaşıldığında ise bu sayı 100 kişiyi aştıÉ"