Emre Ünaldı
Cephe Sanayici ve İş İnsanları Derneği (CEPHEDER) Başkanı

Yapı sektörü, bir ülkenin yalnızca fiziksel çehresini deÄŸil; aynı zamanda ekonomik dinamizmini, istihdam kapasitesini ve toplumsal güven duygusunu doÄŸrudan etkileyen stratejik bir alandır. Türkiye’de bu sektör, doÄŸrudan Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın %6’sını, dolaylı olarak ise %30’unu etkilemektedir. Bu büyüklükte bir sektörün küresel krizlerden, jeopolitik çatışmalardan ve finansal dalgalanmalardan bağımsız kalması mümkün deÄŸildir.
Son yıllarda ardı ardına gelen küresel türbülanslar, COVID-19 pandemisi, Rusya-Ukrayna savaşı, Orta DoÄŸu’daki istikrarsızlık ve Kızıldeniz ticaret rotasındaki güvenlik tehditleri , yapı sektörünü hem arz hem de talep yönlü baskı altına almıştır. Bu yazıda, Türkiye yapı sektörünü bu sarsıntılar ışığında; üretim, istihdam ve maliyetler baÄŸlamında ele alacak ve çözüm yollarını sektörel bir bakışla deÄŸerlendireceÄŸim.

1. Üretim: Hammadde Kıskacı ve Planlama Sorunu
Türkiye yapı sektörünün üretim gücü, büyük oranda dışa bağımlı hammaddelere dayanır. Çelik, alüminyum, mineral yalıtım ürünleri, cam ve enerji girdileri gibi temel kaynaklar; küresel fiyat dalgalanmalarından ve tedarik zinciri kesintilerinden doÄŸrudan etkilenmektedir.
Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte sıcak haddelenmiÅŸ sac, galvanizli çelik ve doÄŸal gaz tedarikinde yaÅŸanan aksaklıklar, Türk üreticinin maliyet hesaplarını altüst etmiÅŸ, termin sürelerini belirsizleÅŸtirmiÅŸtir. Tedarik zincirinde bir baÅŸka önemli kırılma ise Çin’in liman çıkışlarındaki yavaÅŸlamalar ve Avrupa’nın yeÅŸil regulasyonlarıyla gelen kotalardır. Bu koÅŸullarda üretim planlaması yapmak, artık teknik deÄŸil jeopolitik bir mesele haline gelmiÅŸtir.

Devamını dergide okuyabilirsiniz