18 Mart 2011 | SÖYLEŞİ 31. Sayı (Mart - Nisan 2011)

ÇATIDER’in yeni başkanı Atila Gürses, sektörün temel sorunlarına çözüm önerilerinde bulunuyor. Gürses’e göre denetimsiz yapı ve uygulamaların önüne geçmek için çatı proje ve detayları da inşaat projelerinde yer almalı.
ÇATIDER, ülkenin en prestijli çatı malzemecileri, distribütörleri ve uygulayıcı firmalar tarafından kurulduğu 2002 senesinden bu yana sektörün büyümesi ve çağdaş düzeyde tutulmasına yönelik önemli çalışmalar yapan bir dernek. Bu yönüyle Türkiye’de sektörün ana damarlarından biri olduğu yadsınamayacak olan derneğin yeni başkanı ise Atila Gürses oldu.
Gürses özgeçmişinde önemli işler barındıran ve dünyanın muhtelif bölgelerinde özellikle çatı malzemeleri ve uygulamaları konularında araştırmalar yapan bir isim. O nedenle başkanlığı sırasında neler yapacağı, sektörün mevcut durumunu nasıl değerlendirdiği ve geleceğiyle ilgili nasıl öngörülerde bulunduğu sektör açısından da önemli. Gürses yeni dönemde ÇATIDER’in geçmiş çalışmalarını destekliyor. Ayrıca sanayi ve üniversite işbirliğini sağlamak ve önceki dönemlerde seminer ve sempozyumlarla oluşturulan dayanışma ortamını önümüzdeki dönemde daha da güçlendirmek gibi hedefleri olduğunu, derneğin bilinçli uygulayıcılar yetiştirilmesi amacıyla eğitim modülleri hazırladığını, AB destekli ÇATISEM projesi ve İş Kulübü eğitimleri kapsamında 500’e yakın uygulayıcı usta yetiştirildiğini kaydediyor.
Yeni dönemde de çatı ve cephe mesleğinde çalışmak isteyecek gençlere yönelik özendirici çalışmalar yapmayı planladığını belirten Atila Gürses’ten Türkiye’de çatı-cephe sektörünün mevcut durumu ve  geleceğiyle ilgili yorumlarını dinledik.
2010’da düz ve eğimli çatı kaplamaları toplam sektör büyüklüğü 120 milyon m2’yi bulduğunu, bu miktar içinde eğimli çatı kaplamalarının 95 milyon m² ve teras çatı kaplamalarının 25 milyon m2 olduğunu belirten Gürses değerlendirmesine şöyle devam ediyor: “Sektördeki toplam çatı kaplamaları üretimi kapasitesinin 250 milyon m2yi aştığı tahmin ediliyor. Düz ve eğimli çatılarda kullanılan ‘Bitümlü Malzemeler’ 40 milyon 770 bin m2lik pazar payı ile çatı kaplama sektöründe ilk sırayı alıyor. Eğimli çatılarda kullanılan bitüm esaslı kaplamaların pazar paylarının 19,8 milyon m2 olduğu görülüyor. Metal çatı kaplamaları, 39 milyon 270 bin 950 m2 ve yüzde 33’le sektörde ikinci sırada, ‘Kil Esaslı Kiremitler’ 27 milyon m2 pazar payı ve yüzde 22,5 oranı ile üçüncü sırada yer alıyor. ‘Çimento Esaslı Kaplama’ ürünlerinin pazar payı 4.8 milyon m2, ‘Sentetik Esaslı Kaplamaların’ toplam miktarı 3,9 milyon m2, ‘Plastik Esaslı Kaplamaları’ ise 3,9 milyon m2 olarak bulundu. Türkiye’de Üretici - İthalatçı - Distribütör yelpazesi içinde yaklaşık 450 -500 firma olduğu, çatı ürünleri satışı, çatı imalatı ve çatı kaplama malzemeleri uygulama işleri irili ufaklı yaklaşık 5 bin firma tarafından yapıldığı, çatı kaplama, çatı yalıtımları, tamirat ve renovasyon işlerindeki istihdamın 140 bin- 150 bin kişi olduğu tahmin ediliyor.”

Dünya üzerindeki çatı kaplama ihtiyacının her yıl artmasıbekleniyor
Peki çatı ve cephe konusunu dünya genelinde ele aldığımızda Türkiye nasıl bir tablo çiziyor? Atila Gürses Türkiye’nin çatı ve cephe konusunda dünya genelindeki yeriyle ilgili şu saptamalarda bulunuyor: “Türkiye’nin dünya pazarındaki payı yaklaşık olarak ‘çatı kaplama ürünleri’ bazında yüzde 1,3, ‘Çatı Yapımı strüktür + kaplama’ olarak bir bütün olarak ele alındığında yüzde 2,6 civarında. Dünya çatı kaplama sektörü 2010 yılı büyüklüğünün 9,16 milyar m2 ve 52,5 milyar $ olduğu tahmin ediliyor. Bu sektörün yüzde 40’ı Asya Pasifik, yüzde 34’ü Kuzey Amerika, yüzde 12’si Batı Avrupa, yüzde14’ü geri kalan ülkelerde. Çatı üst kaplama malzemelerinde (yalıtım ve konstrüksiyon hariç) Türkiye’nin payı 122 milyon m2 ve 650 - 750 milyon $ civarında. Dünya üzerindeki çatı kaplama ihtiyacının önümüzdeki yıllarda her yıl yüzde 2,6 oranında artması bekleniyor. Yaşam standartlarının iyileşmeye başlaması sebebiyle Çin, Hindistan, Malezya, Tayland gibi ülkelerde çatı kaplama talebinin yükselmesi; Doğu Avrupa ülkeleri, Orta Doğu ve Afrika’da ise dünya ortalamasının üstünde artması bekleniyor.”

2010’da başlayan ivmeyle 2011 daha başarılı geçecek”
Türkiye’nin çatı sektörü bünyesindeki farklı çatı kaplama ürün tiplerine göre 2010 yılının, 2009 yılına oranla daha iyi bir performansla tamamlandığını belirten Gürses, 2011 yılı değerlendirmesinde, “2010 yılında küçük de olsa fark edilen bu ivme ile 2011 yılının daha başarılı geçeceğini tahmin ediyoruz” ifadelerini kullanıyor. Gürses 2011 öngörülerine şöyle devam ediyor: “Çatı ve cephe birbirine bağlı olarak, bina kabukları mimari olarak, gerek görsellik ve prestij açısından, gerekse enerji ve yalıtım gibi teknik konular ve mühendislik açısından belirgin şekilde öne çıktı. Enerjinin her geçen gün daha fazla önem kazanması, toplumda enerji bilincinin yaygınlaşması, Ocak 2011’de yürürlüğe giren ve yeni binalarda Enerji Kimlik Belgesi zorunluluğu gibi gelişmeler sayesinde sektörün daha hareketli olacağını görüyoruz. Bu sayede çatı sektörünün tamamlayıcı konularda çalışan diğer gruplarla beraber süratle yeni sistemler geliştirerek özellikle yurt çapında enerjinin korunması ve tasarrufuna önemli yardımları olacağına inanıyoruz.”
“Çatı kaplama ve yalıtımlarında kullanılan hammadde bazında konuyu incelediğimizde, ithalatın ihracatın üzerinde olduğu görülüyor. Örneğin galvanizli soğuk haddelenmiş sacın bir kısmı, fabrikasyon boyalı galvanizli saclar, boya hammaddeleri, yalıtımda kullanılan dolgu ve yalıtım hammaddeleri, plastik esaslı hammaddeler ile petrol kökenli hammaddeler ithal ediliyor. İhracatımız toprak sanayiinde ön planda. İhracat kalemlerimizi formlaştırılmış metaller, sandviç paneller, polyester esaslı çatı kaplama ürünleri, bitüm esaslı bitmiş çatı kaplama malzemeleri ve kiremitler oluşturuyor.”

Sektördeki bilinç henüz yeterli seviyeye ulaşmadı
Yalıtım uygulamalarında zorunluluk öngören mevzuat değişikliğinin sektöre ne gibi yansımaları olacağı hususuna da değinen Gürses, ülkemizde 12 milyona yakın düşük kaliteli, gecekondu ve kayıtsız konut olduğunu, konut stokunun yüzde 60’ının 20 yaşın üzerinde olduğunu ve yüzde 40’ının yenilenmesi gerektiğini, 16 milyon civarında binanın cephe ve çatı yalıtımının olmadığını ve buradaki 16 milyon konutun yalıtımsız (çatı ve cephe) olmalarının yanında çatılarının çoğunlukla bugünkü normların gerektirdiği kaliteyi karşılamayan, geleneksel uygulama metotları ve malzemelerle yapıldıklarını belirtiyor ve ekliyor: “Toplumda enerjinin daha verimli kullanılması, enerji masraflarının kısılması ve çevrenin korunması yönünde olumlu yönde bilinçlenme oluşmaya başladı. Üretici firmaların, sektör derneklerinin toplumu bilinçlendirme çalışmaları sonucunda yeni yapılan binalarda, yenilenen binaların önemli bir kısmında doğru çatı sistemlerinin doğru malzemelerle uygulandığını artık görmekle birlikte, henüz yeterli seviyeye ulaşmadığını da belirtmek gerek. Geçmiş yıllarda binalarda kullandığımız enerji miktarlarına bakacak olursak, yapılan düzenlemelerle şu anda geldiğimiz durumun çok iyi olduğunu düşünebiliriz. Ancak Avrupa ülkelerinin bugün bulundukları konumu ve bu ülkelerinin 2050 yılına kadar olan hedeflerini düşünürsek bugünkü durumumuzun yeterli olmadığını görürüz.”
“AB 2020 yılına kadar mevcut enerji tüketimini  yüzde 20 daha düşürmeyi planlıyor. Türkiye olarak biz de Avrupa’nın bugünkü ve gelecekte hedefledikleri değerleri yakalamalıyız. Şöyle ki binalarımızda kullanılacak olan enerji miktarının kısa dönemde 80 kWh/m2yıl değerinin ve yalıtımsız konut sayısının ise en azından 5 - 6 milyon seviyesinin altına inmesi sağlanmalıdır” diyen Gürses,  Enerji Verimliliği Kanunu, binalarda ısı yalıtım, enerji performansı yönetmelikleri, Enerji Kimlik Belgesi uygulaması ve yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi amaçlı yasal düzenlemelerin ülke çapında ekonomik açıdan ve enerji kaynaklarının verimli kullanılması yönünden önemli kazançlar sağlayacağı; sektöre uzun ve kısa vadede canlanma getireceği görüşünde.