16 Mayıs 2012 | UYGULAMA 38. Sayı (Mayıs - Haziran 2012)

Mimari Proje Ekibi: Prof. Dr. Ayşen Savaş ve Dr. Barış Yağlı İşveren: ODTÜ Kuzey Kıbrıs Rektörlüğü Yapımcı: ODTÜ EBİ A.Ş. İnşaat Tarihi: 2007 Çatı ve Cephe Uygulama: Gölge Mimarlık Kaplama Alanı: 1015 m2
“Türkiye’nin İlk Depo-Müze Kompleksi” olan ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi, benzer şekilde Kıbrıs’ın ilk depo-müzesi olarak nitelenebilecek ODTÜ Kıbrıs Kampüsü’ndeki “Bilim ve Teknoloji Merkezi” yapısının öncüsü olmuş. ODTÜ Ankara Yerleşkesi’nde 2003 yılında kurulan Bilim ve Teknoloji Müzesi, Büyük Silo, Cam Silo, 3. Silo ve Hangar yapılarından oluşan bir yapılar kompleksi. Kıbrıs Bilim Teknoloji Merkezi yapısı ise bu kompleksin 3. Silo olarak adlandırılan yapısının alan ve hacim olarak büyütülmüş bir çeşitlemesi olarak tasarlanmış.

Merkez yapısı, Güzelyurt bölgesinde ovaya hakim bir tepe üzerinde kurulmuş olan kampüse yaklaşırken, gerek tanımlı tekil formu, gerekse kaplama malzemesiyle ilk bakışta fark ediliyor. Topoğrafya eğiminde sonradan açılmış şevde konumlanan yapıyı hem ovadan hem de üst kottaki kampüs dolaşım güzergahını sonlandıran yürüyüş yolundan deneyimlemek mümkün oluyor. Radyal bir betonarme temelle yerden koparılmış taşıyıcı sistemi çelik I kolon-kirişlerle çatılmış yapı, tanımlı formu ve geometrisi ile hem mimarları hem de yüklenici olan EBİ A.Ş. için ilgi çekici bir deneyim olmuş. 26.5 metre çapındaki yapı, plan düzleminde 20 aksla 20 eşit dilim oluşturacak şekilde bölünüyor ve taşıyıcı sistem bu aksları takip ediyor. Ana taşıyıcı sistemi geleneksel kolon ve kiriş sisteminden farklı olarak tüm dış cidarı taşıyan 20 cm’lik çelik I profillerden oluşuyor. Merkez yapısının iç mekan hacminin etkili şekilde kullanılmasını sağlayan amorf şekilli platformun taşıyıcı sistemi ise genel strüktürden bağımsız kurgulanarak, yapının iç mekan bütünlüğü zedelenmemiş.
Merkezin yapı sistemi ve cidarı arasındaki ilişki, tektonik anlamda yapının bileşik karakterini ortaya çıkarıyor. İki yönlü eğrisel (parabolik) yüzeylerin özellikle çatı eğiminin az olduğu yapılarda kaplanması, özel çözümleri ve teknikleri zorunlu kılıyor. Eğimin az olduğu çatılardaki metal kaplamalarda su yalıtımıyla ilgili en önemli sorun, çatı kaplamasını oluşturan parçaların birleşim detaylarında görülüyor. Diğer taraftan bu tür eğrisel yüzeylerin olduğu projelerde en önemli uygulama sorunu ise eğrisel yüzeylerin iç çaplarıyla ilişkili. Bu da kaplama malzemesinin fabrikada bükülme toleransıyla alakalı.

Depo-müze işlevine paralel olarak tüm dikkatin, içeride sergilenecek nesnelere toplanması amacı akılda tutularak, doğal ışık ve havalandırma ihtiyaçları, yapının tüm çeperini çevreleyen bant pencerelerle sağlanmış. Diğer taraftan bu pencere bandının kesitteki yeri kaplama tekniğinin getirdiği kısıtlamalar yüzünden formun eğrisel geometrisinde çapın en küçük olduğu kısımda çözülmüş. Böylelikle yapının tektonik karakteri, yapı sistemi, formu ve kaplama sistemi ile belirlenmiş.

Yapının yaklaşık 1015 m2lik kaplaması için Umicore  France-VM ZINC firması ile çalışılmış ve  VM-Zinc Çinko kenetli metal çatı kaplaması kullanılmış. Merkezden çepere açılan 20 çelik I kolon-kirişi birbirine bağlayan mevcut kutu profil aşık sistemi üzeri 0,5 mm kalınlıkta Coil-Coating teknolojisi ile boyanmış boyalı galvaniz sac trapez kaplanmış; Z profiller yardımıyla yapının inşaat süresince geçirdiği deformasyonlar minimize edilerek ideal forma ve kaplama için uygun geometriye ulaşılmış. Z profillerin kaplama sisteminde yarattığı boşluk, ısı yalıtımı için uygun yer sağlamış. Z profillerin üzerine ise 60 cm aralıklarla 42x42 mm ebatlarında ahşap çıtalama yapılmış ve bu çıtalama üzerine 18 mm kalınlıkta serbest ende çam tahtalar 2 cm aralıklarla yerleştirilmiş. Son olarak ise bu sistemin üzeri 0,7 mm kalınlıkta VM Zinc Quatz Zinc malzemeden üretilen kenetli metal malzeme ile kaplanmış.
 

---

R E K L A M