18 Kasım 2014 | ÃœRÃœN 53. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

Önceleri düz çatılarda parapetten yapılan tahliyeler, parapete açılan bir delikle gerçekleştiriliyordu. Günümüzde ise acil durumlar için aynı zamanda ana drenaj görevi de üstlenebilen çok yönlü parapet süzgeçleri kullanılıyor. Bunlar, günden güne değişkenlik gösteren sağanak yağış durumlarına karşı çatı statiği için de önemli bir vazife görüyor.Rainer Pieper / Teknik Müdür 
Sita Bauelemente GmbH 

Parapet süzgeci tahliyesi, isminden de anlaşıldığı üzere parapete veya korkuluğa nüfuz ederek tahliye işlemi gerçekleştirmektedir. Harici drenaj adı altında birçok avantajlar sunar. Çatı alanlarında herhangi bir zorlama oluşturmadıkları gibi, serbest alanlara tahliye edildiklerinden rögarlara giden borulardan da bağımsız çalışırlar. Ayrıca ısıl köprülerin minimize edilmesine de yardım ederler. Bu sistem pasif evlerde çok yaygınlaşmıştır. Ustalar ve inşaat sahipleri, montaj kolaylığının yanı sıra bakım ve onarım işleri esnasında tüm kurulum elemanlarına kolayca erişmekten çok memnun kalmaktalar. Herhangi bir sızıntı, -iniş boruları görünür şekilde döşenmiş olduğundan- çok hızlı bir şekilde tespit edilerek giderilebilir. Parapet süzgeçleri, sele maruz kalması mümkün alanlarda suyu serbest alana tahliye ettiklerinden dolayı acil durum drenajı olarak ilk tercih edilen seçenektir. 


Acil durum drenajı sorumluluktur
Basit depoların yeterli olduğu küçük çatılar ve planlı bir yağmur tutma sistemi öngörülen çatılar hariç, düz çatıların acil su drenajı ile donatılması günümüzde DIN 1986-100 ve DIN EN 12056-3 uyarınca zorunlu kılınmıştır. Hava değişikliklerinden doğan kuvvetli sağanak yağışlar neticesinde, son yıllarda bu yönetmeliklere uyulması gerekli olmuştur. Günümüzde planlayıcılar ve uygulamacılar, farkında bile olmadıkları pek çok işten sorumludur. 


Ağır yağmur yükü
Her sağanak yağış, çatı konstrüksiyonu için statik bir ekstra yüktür. Kapalı drenaj hatları aşırı yüklüyse, saniyeler içinde çatı üzerinde su birikimi oluşmaktadır. Sadece 10 santimetre yüksekliğinde su birikintisi metrekare başına yaklaşık 100 kilogram ağırlık oluşturur. 200 metrekarelik bir çatı için 20.000 kilogram, yaklaşık 20 otomobil ağırlığında bir ek yük anlamına gelir. Belediyelere ait halka açık kanallarda oluşan birikimler geri tepme yoluyla çatılara yönlenmektedir. Sürekli aşırı yüklenen kanal sistemleri ve bunun sonucunda ortaya çıkan durumlarla karşı karşıya kalan birkaç belediye, boşaltım sınırlamaları koymuştur. Parapet süzgeçleri sele maruz kalan açık yüzeylerde suyu zararsız serbest alana tahliye ettiğinden, çatıları tahliye etmenin yanısıra kamusal kanal ağlarındaki su yüklerini de rahatlatmaktadır. Sağnak yağışlarda görev yapan acil durum drenajları hiçbir şekilde ana drenaj sisteminin drenaj hatlarına bağlı olmamalıdır.
Günümüzde drenaj sistemleri hesaplanırken iki değer dikkate alınmalıdır. Bunlar 5 yıllık 5 dakikada yağan en yüksek yağış değeri (r(5,5)) ile yüzyıllık 5 dakikada yağan en yüksek yağış değeridir (r(5,100)). DIN 1986-100 normuna göre düz çatılar, bulundukları bölgenin 100 yıllık 5 dakikada yağan en yüksek yağış değerine göre hesap edilip güvence altına alınmalıdır. Son yıllardaki gelişen hava olayları, bu tür sağanak yağmurlarla yüzyıl içinde birden fazla karşılaşıldığını göstermiştir. Yağış miktarları bölgesel olarak farklılık gösterir. Bu nedenle hesaplamada, ilgili yapının bulunduğu konumda meydana gelmesi beklenen yağışın miktarı göz önüne alınmalıdır; bu miktar DIN 1986-100’ün ekinde veya Alman meteoroloji servisinin KOSTRA katalogunda yer alır. Örnek olarak Bremen’de 5 yıllık 5 dakikada yağan en yüksek yağmur verisi 205 l/s/ha ve yüz yıllık 5 dakikada yağan en yüksek yağış verisi 304 l/s/ha’lık olarak ele alınırken; Traunstein’de bu değerler 5 yıllık 5 dakikadaki değer 523 l/s/ha’lık ve yüzyıllık 5 dakikada yağan en yüksek yağış değeri 1.030 l/s/ha değerlere ulaşmaktadır.





Sağanak yağışlar için acil çıkış parapet süzgeci
Drenaj sistemleri, ana drenaj sistemi ve acil durum drenaj sistemi olarak ikiye ayrılır. Parapet süzgeçleri ana drenaj sistemi için kullanılabilse de çoğunlukla acil durum drenaj sistemi görevini üstlenmektedir. Acil durum sistemi en azından 5 yıllık yağış verisi ile yüzyıl yağışları arasındaki farkı kapatacak şekilde planlanmalıdır. Çatı üzerindeki su seviyesi, hesaplanan birikime ulaştığı anda acil durum drenajı devreye girmektedir. 


“Küçük” çözüm
Doğru parapet drenajı seçimi öncelikle çatı büyüklüğüne göre yapılır. Sadece az miktarda yağmur miktarı toplayan daha küçük çatılar için genellikle bir gider, örneğin SitaSpy, poliüretandan üretilmiş SitaEasy veya paslanmaz çelikten üretilmiş SitaRondo gibi parapet süzgeçleri yağan yağmurları parapetten serbest alana aktarmak için yeterlidir. Bu modeller, 800 mm’ye varan uzatmalı bağlantı boruları ile geniş yalıtılmış parapetleri de  aşmaktadır. Cepheyi korumak, görsel bir görünüm sağlamak ve akış kapasitesini yükseltmek için plastik veya paslanmaz çelik iniş boruları ile de kombine edilebilir. 


Turbo çözüm 
Paslanmaz çelikten imal edilmiş Sita Turbo parapet süzgeçleri tamamen farklı bir performans sınıfındadır. Paslanmaz çelikten oluşan bu süzgeç, aerodinamik dikdörtgen boru ve daha geniş akış kesiti sayesinde, 100’lük SitaAttika boru geçişi ile örneğin SitaEasy’nin 55 mm su birikim yüksekliğinde yapabildiğinden, on kat daha fazlasını yapmaktadır. 800 mm uzunluğundaki akış borusu ile en kalın çatı parapetlerini bağlar ve aynı zamanda parapet veya yüksek yapı parçaları için gerekli olan, 300 mm’den geniş mesafeyi sağlar. Gerekli birikme yüksekliğine erişmek için 25 mm’den 55 mm’ye kadar dört birikme elemanı mevcuttur. 
SitaTurbo, DIN 1986-100’ün izin verdiğinden daha yüksek performans sunar. Bu standart uyarınca, 100’lü iniş hattı maksimum 10,7 l/s kadar yüklendiğinde, SitaTurbo çatıdan 29,0 l/s’ye kadar -hafife alınmayacak- bir güvenlik sağlar. Pratikte bu durum daha az nüfuz etme, daha hızlı montaj ve daha yüksek güvenlik anlamına gelir. Isı yalıtımı aşamasında montajı hızlandırmak ve ısıl köprüleri azaltmak için hazır yalıtım gövdesi mevcuttur. 
Paslanmaz çelikten imal edilmiş güçlü SitaTurbo parapet süzgeçleri daha büyük düz çatılarda yapılacak her işlem için tavsiye edilir.
Sürekli artan birincil enerji maliyetleri enerji kaybından kaçınma isteğini de artırmaktadır. Çok düz yapısı ve ısı yalıtımlı poliüretana entegre sert köpükten imal edilmiş kalıbı sayesinde, SitaIndra parapet süzgeci etkin ısı yalıtımına katkıda bulunur. Sadece 98 mm yüksekliğinde olduğu için dar yapı parçaları, gelişmiş ısı yalıtımlı üst yapılara sorunsuzca eklenir. Enerji Tasarrufu Yönergesi uyarınca montaj yapmak için gidere uygun bir yalıtım gövdesi bulunur. Acil durum drenajı olarak da kullanılması için sarı Sita birikme elemanı ile donatılır. Büyük, yuvarlak 189 mm’lik giriş haznesi ile SitaAttika boru sistemi ile bağlantılı olarak düz çatı üzerinde saniyede 15 litreye kadar dayanan suyu tahliye etmek için görev yapar.


Sonuç: Talepler arttı
Olağanüstü hava olayları, standart seviyede artış gösteren talepler ve yeni bir tedbir anlayışı planlayıcılar, uygulamacılar ve ürünler üzerinde daha yüksek emniyet talepleri oluşturur. Ancak aynı zamanda görsel talepler de artmıştır. Bir zamanlar çok kullanılan deliğin yeterli olduğu yerlerde, artık parapete nüfuz etme işlemi görsel olarak dikkat çeken cephe plakalarının arkasında gerçekleşmektedir. Ve su giderleri yerine paslanmaz çelikten imal edilmiş mükemmel geçiş parçaları ve iniş boruları kullanılmaktadır. Aynı zamanda akış hattı ve güvenlik de artırılmıştır.



 

---

R E K L A M