
Çatı Kaplama Malzemelerinin Yağış Suyu Toplanmasına Etkisinin İncelenmesi![]()
ÖÄžR. GÖR. İBRAHİM BEKTAÅž
1. GİRİŞ Su kaynaklarının daha verimli bir ÅŸekilde kullanılabilmesi için artan su geçirimsiz yüzeylerden toplanan yağış sularının kent atık su ÅŸebekesine verilmesi yerine, ilk elden deÄŸerlendirilmesi günümüz ÅŸartlarında sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Bunun için en uygun yöntem ilk çaÄŸlardan beri kullanılagelen yağış sularının toplanarak yapı içerisinde kullanılmasıdır. Yapıların çeÅŸitli doÄŸa olaylarından koruyucu örtüsü olarak çatılar, yağışlarla ilk ve yoÄŸun temas noktasıdır. Özellikle sık yerleÅŸmenin olduÄŸu kentlerde neredeyse yağışların tamamı bu noktalara düÅŸmektedir. Bu yüzden artan tüketim ve azalan kaynaklar nedeniyle geri dönüÅŸüme ve sürdürülebilir mimariye daha fazla önem verilmeye baÅŸlandığı çağımızda çatılardan yağış sularının toplanarak kullanılması ve deÄŸerlendirilmesi yaygınlaÅŸmaktadır. Ancak çatı yüzeyine düÅŸen yağış sularının %100 verim ile toplanarak kullanılması mümkün olamamaktadır [1]. Burada en önemli etken çatı kaplama malzemeleridir. Bu çalışma kapsamında Safranbolu’da belirlenen bir bölgede alan çalışması ile temel olarak, çatı kaplama malzemelerinin yağış suyu toplanmasına etkisi incelenmektedir.
2. ÇATI KAPLAMA MALZEMELERİ
- Kil esaslı malzemeler, Yağış suyu toplamada düÅŸünülmesi gereken en önemli nokta kaplama malzemesi seçimi olmalıdır. Kaplama malzemesi seçiminde malzemenin mimari tasarımla uyumlu olması, iklim koÅŸullarına karşı direnci, kullanım ömrü gibi etkenlerin yanında, yağış suyu ile etkileÅŸiminin de dikkate alınması gerekmektedir. Zira çatı kaplama malzemeleri üretildikleri malzemelerin özelliklerinden dolayı yağış sularının toplanmasına doÄŸrudan etki etmektedir. Bundan baÅŸka toplanacak yağış sularının kullanım amacı da bu duruma eklenmelidir. Her ne kadar arıtma sistemleri geliÅŸmiÅŸ olsa da içme suyu olarak kullanılması amaçlanan durumlarda malzeme seçiminde özellikle bitüm esaslı malzemeler toksin özellik gösterebileceÄŸi için tercih edilmemelidir.
3. ÇATI YÜZEYLERİNDEN YAÄžIÅž SUYU TOPLANMA HESABI VE ÖRNEK UYGULAMA [Q= c x i x A] dir.
Burada;
Akış katsayısı “c”, birim zamanda yağış toplama alanından iletim kanallarına varan su miktarı ile bu bölgeye düÅŸen maksimum yağış miktarı arasındaki orandır. Bu oran 0-1 arasındadır ve belirli etmenlere baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸmektedir. Toplanacak su miktarını belirlemede kullanılan “c” katsayısı, tüm malzemeler için dış ortam koÅŸulları aynı olduÄŸu varsayıldığında su emme oranı, pürüzlülük, yıpranmışlık gibi durumlara göre deÄŸiÅŸiklik göstermektedir. Bu katsayılar Çizelge 1’de belirtilmiÅŸtir [1]. Örnek uygulamada, yaÄŸmur suyu toplanmasına yönelik hesaplamalarda çalışma alanı olarak Karadeniz Bölgesi’nin batısında yer alan Karabük ili Safranbolu ilçesi seçilmiÅŸtir. Safranbolu, kültür varlıkları sayesinde UNESCO World Heritage City listesinde yer alan bir kenttir. Bölge, İç Anadolu ile Karadeniz bölgeleri arasında iklim geçiÅŸ kuÅŸağında yer almaktadır. Yağışlar, Karadeniz ikliminin etkisiyle mevsimlere dağılmakla birlikte karasal iklim etkisiyle en çok yılın ilk yarısında görülmektedir [4]. Yağış suyunun toplanmasına yönelik yapılan hesaplamalar yapılırken Safranbolu ilçesi özelinde iklim verisi olmadığı için 2005-2014 yılları arasındaki Karabük ili yağış verilerinin en yüksek, ortalama ve en düÅŸük yağış miktarları kullanılmıştır (Çizelge 2). Makaleyi e-dergiden okumak için lütfen tıklayınız. İlginizi çekebilir... TS 825:2024 Binalarda ısı yalıtımı kuralları standardı ile ilgili yeniliklerİZODER Genel Sekreteri Timur Diz ve İZODER eknik İşler ve EÄŸitim Sorumlusu Beyza Tanyol, TS825:2024 revizyonunu dergimiz için yazdı
... Yangın Yönetmeliği ve ÇatılarResmi gazetede 09/09/2009 gün ve 27344 sayı ile yayınlanan "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönet... En İyi Çatı Malzemesi Hangisidir?Doğru çatı malzemesini seçmek, çatının dayanıklılığını ve estetik görünümünü doğrudan etkiler.... |
||||
©2025 B2B Medya - Teknik Sektör Yayıncılığı A.Åž. | Sektörel Yayıncılar DerneÄŸi üyesidir. | Çerez Bilgisi ve Gizlilik Politikamız için lütfen tıklayınız.