Ä°NÅž. MÜH. ERDEM GÜLEÅžEN - M. HALDUN YILMAZ
FMT Mühendislik Ltd. Åžti.

1. GÄ°RÄ°Åž
Yangın, doÄŸal olmayan afetlerin en kötülerinden biridir. Gerekli tedbirler ile kolay önlenebileceÄŸi düÅŸünülürse, bina yangınlarında yaÅŸanan önemli can ve mal kayıpları hepimizi daha derinden etkiler.

Yangınların ve kayıpların önlenebilmesi için birçok faktörün incelenmesi ve önlem alınması gerekir. Yangından korunmada, çıkış sebebi/kaynağı, söndürme sistemleri ve metotları, tahliye/kurtarma yöntemleri gibi faktörler arasında en önemlilerinden biri de yangının yayılması/ilerlemesidir.

Yüksek binalar söz konusu olunca, maalesef burada binanın en önemli elemanlarından biri olan cepheler öne çıkar. Birazdan görebileceÄŸimiz gibi özellikle yüksek binalarda cephe malzemeleri ve tasarımı yangının yayılması için çok kritik bir faktör haline gelmiÅŸ ve cepheden yangın ilerlemesi sebebiyle birçok büyük yangın yaÅŸanmıştır [1].

Yangınlardaki can kayıplarının %80’den fazlasının duman-gaz zehirlenmesi olduÄŸunu göz önünde bulundurursak [2] cephelerin yangını ve özellikle duman ile ısıyı iletmedeki etkisi daha da önem kazanır.

2. BAZI CEPHE TÄ°PLERÄ° VE YANGININ YAYILMASI Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ°
Yakın zamanda Londra Grenfell, Dubai Address Otel, Melbourne Lacrosse, Dubai Torch Tower ve Londra Lakanal yangınları bu konuda çok dikkat çekicidir. Türkiye’de vahim bir yüksek bina yangın vakası yoktur ama risk mevcuttur [3]. Öncelikle cephe ve yangın unsurlarının neden bu kadar birbirine yaklaÅŸtığını inceleyelim.

Mimaride ve inÅŸaat teknolojilerindeki geliÅŸmelerin yanında, binalardan beklentilerin de artmasıyla birlikte daha estetik, göz alıcı projeler yapılmaya baÅŸlanmış, bunların cephelerinde kullanılan malzemeler ve detaylar çok çeÅŸitlenmiÅŸtir. YaÄŸmur ve sudan, güneÅŸ ve diÄŸer hava koÅŸullarından korunma, ısı yalıtım, ses yalıtım gibi gereksinimler uzun ömürlü bina beklentisi ile birleÅŸince, çoklu katmanlı ve deÄŸiÅŸik malzemeler kullanılarak her bir beklentinin karşılanmaya çalışıldığı bir kombine cephe sistemleri çağına geçilmiÅŸtir. Artık çoÄŸunlukla binaların dış cepheleri eskiden olduÄŸu gibi piÅŸmiÅŸ toprak, kil veya çimento esaslı tuÄŸlalar ve yine çimento esaslı bir sıva ile kaplanmıyor. Bu tür cepheler yangının yayılmamasında etkili olmamakla birlikte günümüzde beklenen uzun ömür ve yalıtım performanslarından da çok uzaktır.

Dolayısıyla yangın yayılmasında sorunlu bir etken olan katmanlaÅŸtırılmış cepheler buradaki temel konumuzdur. Bu çalışmada özellikle yangın yayılmasına sebep olan kaplamalı cepheler üzerinde durulacaktır. Pencere ve camlı asma giydirme cephelerden ziyade, asıl kombine bir ÅŸekilde katmanlaÅŸtırma metodu, bu tür cephe kaplamalarda kullanıldığından, en büyük risk bunlardadır.

(*) Bu makale 9. Ulusal Çatı ve Cephe Konferansı’nda sunulmuÅŸtur.

Makalenin devamı için lütfen tıklayınız...